ეკლესიის სახელი "მოწამეთა" დაკავშირებულია არგვეთის მთავრებთან,ძმებ დავით და კონსტანტინე მხეიძეებთან,რომლებმაც 720-730 წლებში ამბოხება მოაწყვეს არაბების წინააღმდეგ.ამბოხება მარცხით დასრულდა და არაბებმა ორივენი შეიპყრეს.არაბები მათ რჯულის შეცვლის სანაცვლოდ პატიებას ჰპირდებოდნენ,მაგრამ რწმენა ვერ შეაცვლევინეს,რისთვისაც სასტიკად აწამეს და მათი გვამები მდინარეში გადაყარეს.მდინარე წითლად შეიღება და მას შემდეგ ამ მდინარეს წყალწითელას უწოდებენ.ხალხმა დავითისა და კონსტანტინეს გვამები იქვე ამაღლებულ ადგილზე დაკრძალა,ხოლო ეკლესიამ ისინი წმინდანად შერაცხა.მოგვიანებით, XI საუკუნეში მეფე ბაგრატ IV -ემ მათ საფლავთან ჯვარ-გუმბათოვანი ტაძარი ააგო.აქვეა სამრეკლოც,რომელოც უფრო გვიანდელია.საკურთხეველთან დავითისა და კონსტანტინეს წმინდა ნაწილები ასვენია.თქმულების თანახმად მოწამეთასა და გელათს შორის საიდუმლო გვირაბი გადიოდა,რომლის მეშვეობითაც ომიანობის დროსხალხი ერთმანეთს უკავშირდებოდა.მოწამეთა წარმოადგენდა აუღებელ სიმაგრეს,რადგან მას ბუნებრივად ხელსაყრელი მდებარეობა ჰქონდა: სამი მხრიდან მას მდინარე წყალწითელა აკრავს,ხოლო მეოტხე მხარეს,გასასვლელში გალავანი იყო აგებული.აქედან გამომდინარე ეს ეკლესია ომიანობის დროს მოსახლეობისათვის თავშესაფრის ფუნქციასაც ასრულებდა.
|
